هر موجود زنده اي نيازهاي گوناگوني براي زندگي خود دارد كه اين نيازهاي با نيازهاي سايرموجودات متناسب است. براي رفع اين نياز بايد درك درستي از محيط و ساير موجودات داشته باشد و خود را به گونه اي با اين محيط تطابق دهد. در نتيجه شناخت اين محيط و ساير موجودات و اثراتي كه متقابلا بر هم ميگذارند كاملا كاربردي و حائز اهميت است.
بوم‌شناسی در فارسی ترجمهٔ واژگانی از نام اروپایی آن یعنی اکولوژی است. واژهٔ اکولوژی از دو لغت یونانی «Oikos» به معنای بوم، خانه، بستر زیست یا محل زندگی و کلمه لوگوس (Logos) به معنی شناخت، علم یا دانش تشکیل شده‌است؛ بنابراین، از نظر ریشهٔ لغوی و معنای تحت‌اللفظی کلمات تشکیل‌دهنده، اکولوژی به معنی)اثرات محیط بر موجودات زنده، اثرات موجود زنده بر محیط و روابط متقابل بین موجودات زنده اطلاق می‌گردد.
اکولوژ یعنی ساخت اقامتگاه‌هایی که از همه جهات با طبیعت سازگاری داشته باشند. معمولا در این اقامتگاه‌ها باید از انرژی‌های تجدید پذیر غیر فسیلی استفاده شود، زباله‌ها را بازیافت کنند، از شوینده‌های شیمایی استفاده نکنند، حوله‌ها ارگانیک باشند، ظروف پلاستیکی نباشند و در مصرف آب بسیار صرفه جویی شود. به صورت کلی یک اقامتگاه بوم گردی یا همان اکولوژ ، باید حداقل آسیب را به طبیعت وارد کند.
در واقع جهان نیازمند مسافرانی که به حفظ محیط زیست و تعالی آن کمک می کنند. پیدایش اکولوژها به اوایل دهه ۹۰ میلادی برمی گردد. این مفهوم چونان همه گیر شد که در سال ۲۰۰۷ تقریبا در تمام مقاصد گردشگری دیده شدند. البته خاورمیانه و شمال آفریقا حرکت آرامی داشته اند.
مطالعه ای در موسسه مخاطرات گردشگری انگلیس نشان می دهد که ۹۶ درصد از مسافران این کشور، به جای اقامت در یک هتل پنج ستاره، ترجیح می دهند در اقامتگاه هایی ساکن شوند که در قبال حفظ و تعالی محیط زیست، مسوولیت پذیر و بابرنامه هستند.اما متاسفانه این مفهوم در کشور‌های مختلف، معانی متفاوتی دارد. یعنی در یک کشور ممکن است مجوز‌های خاصی برای ساخت یک اقامتگاه بوم گردی در نظر بگیرند اما در کشور دیگری، هر خانه روستایی بتواند یک اقامتگاه باشد.
چرا اصطلاح بوم گردی برای اولین بار مطرح شد و چرا مسافران و مردم محلی از آن استقبال کردند؟
- ایجاد تجربه‌ای منحصر به فرد و خاطره انگیز برای مسافران و حتی بومیان منطقه(این ارتباط به طور هم زمان باعث ارتقاء سطح فرهنگ مسافر و میزبان خواهد شد.)
- بالا رفتن آگاهی مسافران نسبت به محیط زیست و فرهنگ یک منطقه خاص(هدف اکولوژ این است که به مسافران نشان دهد چقدر مادر طبیعت بر زندگی ما تاثیر می‌گذارد. به همین دلیل بهتر است حداقل آسیب را به طبیعت وارد کنیم و همانند یک امانت‌دار خوب، آن را به نسل بعدی هدیه دهیم. )
- یافتن کمک‌های مالی و انسانی برای بهبود وضعیت طبیعت (بسیاری از کسانی که سفرهای بوم گردی را تجربه می کنند، با طبیعت انس بیشتری دارند. به همین دلیل با تمام قوا در تلاش خواهند بود تا از طبیعت بیش از پیش مراقبت کنند. )
- ایجاد یک منبع مالی عالی برای محلیان (واقعا چرا باید هزینه زیادی را برای اقامت در هتل بپردازیم؟ در حالی که می‌توانیم در یک اقامتگاه بوم گردی ساده در کنار روستاییان مهربان اقامت داشته باشیم؟ چرا توریسم باید یک صنعت پردرآمد برای هتل‌ها باشد و مردم آن منطقه از آن بی‌نصیب بمانند؟ با این کار شما می‌توانید به بهبود وضعیت معاش مردم یک روستا کمک شایان توجهی کنید. )
- بالا بردن حس انسان دوستی (اکولوژ حس انسان دوستی را در بین مردم افزایش می‌دهد. متاسفانه فاصله زیادی بین مردم شهر نشین و روستاییان عزیز وجود دارد. این مساله در تمام بخش‌های کشور ما احساس می‌شود. شاید این موضوع باعث شده تا دو قشر شهرنشین و روستایی از هم فاصله زیادی بگیرند. اما در اکوتوریسم، این فاصله برداشته می‌شود. مردم شهرنشین با درد و مشکلات روستاییان آشنا خواهند شد و تبدیل به یکی از حامیان این قشر زحمت کش می‌شوند. به این طریق یکپارچگی در جامعه حاکم می‌شود و هر دو قشر از این مساله سود خواهند برد. )
استانداردهای اقامتگاه های بومگردی:
- اقامتگاه‌های اکولوژ معمولا کوچک هستند و کمتر از ۳۰ اتاق دارند.
- در این اقامتگاه‌ها اصلا نباید از آلاینده‌های محیط زیست استفاده شود.
- اقامتگاه‌های بوم گردی باید از جاذبه های طبیعی فاصله داشته باشند.
- این اقامتگاه‌ها باید در مناطق روستایی قرار گرفته باشند.
- در اقامتگاه‌های بوم گردی باید افرادی حضور داشته باشند تا در مورد طبیعت منطقه به مردم اطلاعات دهند.
- اقامتگاه‌های بوم گردی باید ساده باشند و نباید به محیط زیست آسیبی وارد کنند.
- بهتر است در این اقامتگاه‌ها فعالیت‌های فرهنگی منطقه انجام شود.
شاید اقامت در مراکز بومگردی به کیفیت اقامت در یک هتل پنج ستاره نباشد. شاید مجبور باشید از سرویس بهداشتی مشترک استفاده کنید. شاید خبری از صبحانه لوکس سلف سرویس نباشد. اما در عوض می‌توانید گرمی و صمیمیت یک روستایی را حس کنید. ببینید که چطور یک روستایی با سادگی تمام برای شما هرچه که دارد را روی سفره می‌گذارد. شاید در ابتدا این زندگی برای شما دشوار باشد و آن را تحمل نکنید. اما بعد از مدتی کوتاه خواهید دید که این آرامش ارزش چشیدن را دارد. در این اقامتگاه‌ها خبری از سرعت شدید زندگی، رقابت بی‌رحمانه و آلودگی نیست. همه چیز آرام است و به شما آرامش می‌دهد. نظر شما در مورد اقامت در چنین اقامتگاه‌هایی چیست؟
